Nöbetçi Eczaneler
Son zamanlarda sık sık görülmeye başlanılan “Maymun Çiçeği” yeni adıyla ‘M-Çiçeği (MPox” hastalığının aslında 1958 yılından beri olduğunu belirten hakkında KTÜ Farabi hastanesi enfeksiyon hastalıkları Dr. Öğr. Üyesi Firdevs Aksoy, “İlk insan vakası 1970 yılında, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde yaşayan dokuz yaşındaki bir çocuktu. 2022’den itibaren vaka bildirimleri aynı coğrafyada artarak devam etmektedir. Mayıs 2022’den itibaren Avrupa, Amerika ve Avustralya kıtalarındaki bazı ülkelerden de hastalık rapor edilmektedir. Eylül 2023’ten itibaren Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde başlayarak sonrasında komşu ülkeler olan Kongo Cumhuriyeti, Ruanda ve Gine’den ve 2024 yılı itibarıyla Nijerya’dan vaka bildirimlerinde artış görülmüştür. Hem çocuk hem de yetişkinlerde hastalığa bağlı ölümler bildirilmeye başlamıştır” dedi.
Hastalığın bulaşmasında enfekte kemirgenlerin Afrika’nın bazı bölgelerinde önemli bir rol oynadığı düşünüldüğünü belirten Aksoy, “Enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları, deri veya mukoza lezyonları ile doğrudan temas veya ısırık yoluyla insanlara bulaşabilir. Çiğ ve az pişmiş enfekte hayvanların etleri ve diğer ürünlerini yemek de risk oluşturmaktadır. İnsandan insana bulaşmada uzun süreli yakın cilt teması önemlidir. Deri teması veya enfekte bir kişinin havlu, giysi veya yatak örtüsü gibi kişisel eşyaları paylaşması gibi diğer yakın temas şekilleriyle de bulaşabilir. Bu durum, özellikle aynı ortamı paylaşan kişiler ve sağlık çalışanlarını risk altında bırakabilir. Virüs, vücuda hasarlı cilt, solunum yolu veya göz, burun, ağız, rektum ve anüsteki mukoza zarları yoluyla girebilir. M-Çiçeği cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilmez, ancak cinsel temas yoluyla da yayılabilir. Haziran ayında, doğrulanan vakaların yüzde 29’unun ise cinsel ilişkiler arasında olduğu bildirilmiştir. 2022’deki ilk büyük salgın sırasında, virüs çoğunlukla eşcinsel erkekler arasında yayılmıştır. Havada virüs partikülleri varsa ve uzun süreli, kapalı ortamda M-Çiçeği tanılı hastayla kalınırsa, solunum yoluyla da bulaşabilir” diye konuştu.
ÇİÇEK AŞISI HASTALIĞI KORUYOR
M-Çiçeği’ne karşı koruma sağlayan aşılar olduğunu belirten Aksoy, “Aşı, öncelikli olarak risk grupları ve hastalığın yaygın görüldüğü yerlerde uygulanacaktır. Çiçek hastalığına aşılananlarda, çiçek aşısının M-Çiçeğini önlemede yaklaşık yüzde 85 oranında etkili olduğu birkaç çalışmayla kanıtlanmıştır. Bu nedenle daha önce çiçek aşısı olanlar (1980 öncesi doğanlar) hastalığı daha hafif geçirebilir ya da hastalıktan korunabilirler. Çiçek hastalığına karşı önceden aşı yapıldığının göstergesi olarak, ön kol üst kısmındaki aşı izi kabul edilebilir”